الان بخر بعدا پرداخت کن! این یک پیشنهاد وسوسه‌کننده است که شاید قبلا به‌راحتی امکان نداشت ولی این روزها اصلا دور از دسترس نیست. حتی برای خرید ساده‌ترین چیزها مثلا خریدهای سوپرمارکتی می‌توانید روی این روش حساب کنید.
سرویس bnpl یکی از روش‌های پرداخت است که این روزها حسابی محبوب شده است. شاید آمار دقیقی از استقبال از این شیوه‌ی پرداخت در ایران وجود نداشته باشد ولی با مقایسه‌ی آمار محبوبیت این روش با کشورهای دیگر می‌توانید میزان محبوبیت آن را درک کنید.
بیش از نیمی از مشتریان آمریکایی از یکی از سرویس‌های bnpl استفاده کرده‌اند و تقریبا ۱۰ درصد از تراکنش‌های کسب‌وکارهای آنلاین در استرالیا با همین شیوه پرداخت می‌شود. این روش خرید اعتباری در سال ۲۰۲۰ در هند و انگلیس رشد بسیار سریعی داشته است و تمام تحلیلگران تخمین می‌زنند که این سرویس‌ها تا سال ۲۰۲۵ در سراسر دنیا ۱۲ درصد از کل پرداخت‌ها بابت خرید کالاهای فیزیکی را به خود اختصاص می‌دهند.
شما تابه‌حال از این سرویس‌ها برای خرید اعتباری استفاده کرده‌اید؟ به نظر شما چه مزیت‌ها و حتی مشکلاتی دارد؟ در ادامه پاسخ این سوال‌ها را بخوانید.
سرویس BNPL (الان بخر بعدا پرداخت کن) چیست؟
سرویس BNPL مخفف عبارت Buy now, pay later به‌معنی «الان بخر بعدا پرداخت کن» است. این روش یک روش جایگزین پرداخت است که به مشتری‌ها امکان می‌دهد محصولات و خدماتی را دریافت کنند بدون اینکه مجبور باشند تا کل هزینه‌ی آن را همان ابتدا بپردازند. مشتریان معمولا بخشی از هزینه را ابتدا و بقیه‌ی آن را در فواصل زمانی مشخص به مرور زمان پرداخت می‌کنند. این پرداخت‌ها بدون سود است و شما دقیقا همان مبلغ موقع خرید را به‌مرور پرداخت می‌کنید.
کسب‌وکارهای متنوعی از سرویس‌های «الان بخر بعدا پرداخت کن» استفاده می‌کنند ولی بیشتر از همه در کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک و فروش آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. کسب‌وکارها به منظور جذب مشتری بیشتر و افزایش حجم فروش از این سرویس‌ها استفاده می‌کنند.
چطور از BNPL استفاده کنم؟
سرویس «الان بخر بعدا پرداخت کن» یکی از روش‌های پرداخت هزینه برای خدمات و محصولاتی است که استفاده می‌کنید. درست مثل پرداخت کامل پول با کارت بانکی، پرداخت نقدی و… این روش هم یک روش دیگر پرداخت است که یک سرویس‌دهنده‌ی BNPL آن را در اختیار شما می‌گذارد.
شیوه‌ی کار این سرویس‌ها تقریبا شبیه هم است. در این سرویس‌ها ثبت‌نام می‌کنید و حساب کاربری می‌سازید. موقع خرید مثلا از یک فروشگاه آنلاین، در بخش انتخاب روش پرداخت، این سرویس‌دهنده‌ی BNPL را که در آن ثبت نام کرده‌اید انتخاب می‌کنید. گاهی اوقات این امکان برایتان وجود دارد که اقساط را هفتگی، دو هفته‌ای یا ماهانه پرداخت کنید. در نهایت خرید خود را تکمیل می‌کنید و با پرداخت بخشی از کل هزینه، خدمات یا محصولات مورد نظر خود را دریافت می‌کنید.
وقتی خرید شما تکمیل می‌شود، کسب‌وکار مربوطه کل پول خود را از این سرویس می‌گیرد. شما اقساط خریدتان را به سرویس‌دهنده‌ی BNPL طبق زمان‌بندی که در قراردادتان مشخص شده، پرداخت می‌کنید که غالبا بدون کارمزد و بدون سود است.
خرید اعتباری با خرید اقساطی چه فرقی دارد؟
با این توضیحات حتما برایتان سوال شده که این سرویس‌های «الان بخر بعدا پرداخت کن»، چه تفاوتی با خرید اعتباری دارد؟ چون در نگاه اول به نظر می‌رسد که هر دو امکان خرید اقساطی را فراهم می‌کنند و تفاوتی ندارند.
مهم‌ترین تفاوت‌هایی که خرید با کارت اعتباری و سرویس BNPL دارد، از این قرار است:
افتتاح حساب و استفاده از حساب کاربری
قبل از استفاده از امکان خرید اعتباری باید برای دریافت این اعتبار درخواست بدهید. معیارهای واجد شرایط شدن برای خرید اعتباری، بسته به نهاد ارائه‌کننده‌ی آن متفاوت است. امتیاز اعتباری، درآمد، قبض‌ها و هزینه‌های ماهانه و سوابق مالی شما معمولا فاکتورهایی هستند که برای تصمیم‌گیری در نظر گرفته می‌شوند.
وقتی اعتبار را دریافت می‌کنید تقریبا برای هر خریدی می‌توانید از آن استفاده کنید تا زمانی که به محدوده‌ی اعتبار خود برسید.
از سرویس الان بخر بعدا پرداخت کن می‌توانید برای یک خرید خاص استفاده کنید یا اینکه از قبل در آن حساب کاربری ایجاد کنید. این سرویس ممکن است در اختیار افرادی که اعتبار مالی خوبی ندارند هم قرار بگیرد. درنتیجه بعضی سرویس‌های BNPL ممکن است برخی خریدهای شما را نپذیرند و تصمیم‌گیری در این مورد بستگی به فروشگاه‌های طرف قرارداد آن سرویس دارد.
امکان استفاده‌ی شما از BNPL به سوابق استفاده‌ی شما از این سرویس‌دهنده بستگی دارد، اینکه چقدر خرج می‌کنید، چه محصولاتی می‌خرید و کجا خرید می‌کنید.
بعضی از سرویس‌دهنده‌‌های BNPL کارت‌های مجازی یا فیزیکی اعتباری هم دارند که می‌توانید در تمام فروشگاه‌هایی که آن را می‌پذیرند از آن استفاده کنید.
پرداخت اقساط
خرید اعتباری به شما این امکان را می‌دهد که بخشی از بدهی خود را پرداخت کرده و بقیه را به ماه بعد انتقال دهید. حداقل پرداخت مورد نیاز ممکن است چند درصد از کل بدهی شما باشد و اغلب یک کف مقدار برای آن وجود دارد.
خدمات BNPL معمولا مبلغ خرید را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند. هنگام خرید، اولین قسط را پرداخت می کنید و سپس برای شش هفته‌ی آینده هر دو هفته یک بار سه پرداخت مساوی انجام می‌دهید. یا ممکن است این پرداخت، ماهانه باشد. برخی از BNPL ها نیز برنامه‌های پرداخت طولانی‌تری ارائه می‌دهند.
کارمزد و سود
خرید اعتباری ممکن است کارمزد سالانه، کارمزد دیرکرد پرداخت و… داشته باشد. خریدهای اعتباری معمولا نرخ سود بالایی دارند. اما سرویس‌های BNPL هیچ کارمزد و سودی ندارند؛ غیر از جریمه‌ی دیرکرد که مقدار و شرایط آن، از هر سرویس به سرویس دیگر، تفاوت دارد.
بهترین روش خرید اعتباری کدام است؟
خرید اعتباری این روزها بسیار راحت‌تر و در دسترس‌تر است و روش‌های مختلفی دارد. اینکه کدام روش را انتخاب کنید به شرایط شما بستگی دارد. برای انتخاب بهترین روش باید مزایا و معایب و تفاوت روش‌های مختلف را بدانید و بر اساس آن تصمیم بگیرید. در ادامه می‌توانید نمونه‌هایی از تفاوت روش‌های مختلف خرید اعتباری را بررسی کنید.
مزایا و معایب BNPL یا همان روش خرید اعتباری چیست؟
بیشتر ما از ایده‌ی پرداختن هزینه‌ها به‌صورت اقساطی و به‌مرور زمان استقبال می‌کنیم. به‌خاطر همین سرویس‌های BNPL روزبه‌روزمحبوب‌تر می‌شوند. در ادامه به چند مورد از مزایا و معایب آن اشاره می‌کنیم تا با دید بازتری این سرویس را برای پرداخت هزینه‌های خود انتخاب کنید.
مزایای سرویس BNPL
۱. پرداخت مرحله به مرحله
مهم‌ترین مزیت سرویس‌های الان بخر بعدا پرداخت کن این است که هزینه‌ی محصولات و خدماتی را که دریافت می‌کنید، به‌جای یک‌جا پرداخت کردن، در چندمرحله و کم‌کم پرداخت می‌کنید. با این روش، پرداخت هزینه برای شما راحت‌تر می‌شود و یک‌باره جیبتان را خالی نمی‌کند. این ویژگی به‌خصوص برای خریدها و هزینه‌هایی مناسب است که بدون برنامه‌ریزی پیش می‌آیند.
۲. بدون هزینه بودن خدمات
اگر به‌موقع اقساط خود را پرداخت کنید، این سرویس‌ها هیچ هزینه، سود و کارمزدی ندارند. خرید اقساطی به‌صورت مستقیم از خود ارائه‌دهنده‌ی خدمات و محصولات، معمولا شامل هزینه‌ی بیشتر نسبت به خرید نقدی است اما در سرویس BNPL این هزینه‌ی اضافه وجود ندارد.
۳. خرید آنی بدون نیاز به ضامن و چک
برای خرید اعتباری با روشی غیر از BNPL ممکن است به ارائه‌ی چک ضمانت و حتی ضامن نیاز داشته باشید. بعضی از سرویس‌های BNPL برای دادن امکان خرید به کاربران، حتی سوابق اعتباری و مالی آن‌ها را بررسی نمی‌کنند.
۴. بدون دردسر و اتلاف وقت
فرض کنید در شرایطی قرار گرفته‌اید که باید یک محصول یا خدمات ضروری را در کمترین زمان ممکن تهیه کنید ولی پول کافی ندارید. سریع‌ترین روش در این شرایط، استفاده از سرویس‌های BNPL است چون هیچ وقتی از شما نمی‌گیرد و نیازی به صبر کردن، کار اداری، کاغذبازی و… ندارد.
۵. مناسب برای انواع خرید
برای استفاده از این سرویس لازم نیست دسته‌ی خاصی از کالاها یا خدمات را انتخاب کنید. حتی خریدهای ساده مثل خریدهای روزمره هم با این روش‌ها قابل پرداخت است. مثلا خرید اعتباری سوپرمارکتی با تارا این امکان را برای شما فراهم می‌کند که برای تهیه‌ی مایحتاج روزانه روی این سرویس حساب کنید و هزینه‌های آن را بعدا بپردازید.
معایب استفاده از سرویس BNPL
۱. هزینه‌های اضافه در قالب جریمه
استفاده از این سرویس‌ها نیازمند برنامه‌ریزی و توجه به زمان پرداخت اقساط است. اگر اقساط خود را به‌موقع و طبق برنامه نپردازید ممکن است مشمول پرداخت جریمه شوید. این جریمه‌ها به قراردادی که با سرویس BNPL دارید و میزان بدهی شما بستگی دارد. گاهی این جریمه‌ها مبلغ بسیار بالایی می‌شود.
همچنین نپرداختن این اقساط می‌تواند باعث آسیب زدن به اعتبار مالی شما در سیستم‌های مالی و پرداخت شود. در نتیجه ممکن است بعدها برای استفاده از این سرویس‌ها دچار محدودیت شوید.
۲. زیاده‌روی در استفاده
این سرویس‌ها خرید کردن را راحت‌تر و در دسترس‌تر می‌کنند. حتی اگر الان پولی برای خرید نداشته باشید، می‌توانید خرید کنید و خیالتان از این بابت راحت می‌شود. این آسودگی خیال و دست باز برای خرید کردن، باعث می‌شود که گاهی در استفاده از این سرویس برای خرید خدمات و محصولات مورد نظر خود زیاده‌روی کنید و در نهایت با مقدار زیادی قسط و بدهی مالی مواجه شوید.
پس همیشه مراقب باشید که این راحتی در پرداخت، باعث زیاده‌روی شما و خرید خدمات و محصولات غیرضروری و بیشتر از توان مالی شما نشود.
تأیید هویت در سرویس BNPL چگونه است؟
سرویس‌های BNPL روش‌های مختلفی برای تایید هویت دارند. برای نمونه در اپلیکیشن تارا احراز هویت شما در سامانه‌ی شاهکار انجام می‌شود. ارسال عکس از اصل کارت ملی هوشمند و ارسال کردن یک ویدیوی کوتاه سلفی از مراحل تایید هویت شما در این سیستم است. درمرحله‌ی بعد اعتبارسنجی بانک مرکزی انجام می‌شود و بعد می‌توانید از اعتبار خود برای خرید محصولات و خدمات استفاده کنید.
چرا سیستم خرید اعتباری به ضامن نیاز ندارد؟
سیستم خرید اعتباری بر اساس سوابق مالی شما فعالیت می‌کند. یعنی خوش‌حسابی و اعتبار شما مشخص می‌کند که چقدر امکان استفاده از این سرویس را دارید. در واقع ضامن شما خوش‌حسابی شما و اعتبارسنجی‌ای است که قبل از ارائه‌ی این امکان به شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. اینکه بتوانید از این سرویس همچنان استفاده کنید، به سوابق شما بستگی دارد پس نیازی به ضامن نیست.
آیا سیستم‌های خرید اعتباری امن و مطمئن هستند؟
سرویس‌های الان بخر بعدا پرداخت کن به‌عنوان پلتفرم‌های خدمات مالی، به بسیاری از داده‌های شما، به‌ویژه اطلاعات مالی و هویتی دسترسی دارند و مانند سایر شرکت‌های خدمات مالی، ارائه‌دهندگان BNPL مراحلی را برای محافظت از اطلاعات شما در نظر گرفته‌اند.
برای محدود کردن کلاهبرداران از استفاده از حساب شما، پلتفرم‌های BNPL فرآیندهای راستی‌آزمایی پیچیده‌ای از جمله شناسایی چندعاملی و رمزگذاری داده‌ها را اجرا می‌کنند و همچنین افرادی را که به داده‌های شما دسترسی دارند محدود می‌کنند و تحت بازرسی‌های امنیتی قرار می‌گیرند.
همچنین می‌توانید برخی از کاربردهای مرتبط با داده‌هایی را که این پلتفرم‌ها جمع‌آوری می‌کنند محدود کنید. برای مثال، می‌توانید درخواست کنید که سرویس BNPL اطلاعات مربوط به اعتبار شما را با شرکت‌های وابسته به اشتراک نگذارد.
همچنین توانایی آن‌ها برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات با سایر شرکت‌های علاقه‌مند به بازاریابی را محدود کنید. هر پلتفرم فرآیند خاص خود را برای نحوه‌ی تماس برای این درخواست‌ها دارد. اطلاعات حساب آنلاین خود را بررسی کنید یا با خدمات مشتری تماس بگیرید تا متوجه شوید که چگونه استفاده از اطلاعات خود را محدود کنید.
در مجموع، این پلتفرم‌ها امن هستند و می‌توانید بدون نگرانی از خدمات آن‌ها استفاده کنید.
معروف‌ترین BNPL های دنیا کدام‌اند؟
سرویس‌های BNPL دسته‌ای از فینتک (فینتک چیست) است که یک دهه پیش وجود نداشت اما این روزها محبوب‌ترین روش دریافت اعتبار خرید (یا) خرید اعتباری است. این روش پرداخت کم‌کم راه خود را به فروشگاه‌های فیزیکی هم باز کرده است. در ادامه نگاهی به ۱۰ شرکت برتر و پیشگام در این فضا در سراسر جهان می اندازیم.
۱۰. شرکت Openpay
به گزارش مجله فینتک، این مجموعه در سال ۲۰۱۴ در استرالیا پایه‌گذاری شد و امکان پرداخت انعطاف‌پذیر برای خدماتی مثل تعمیرات خانه، سلامت، تعمیرات و سرویس ماشین، عضویت و خدمات آموزشی و خرده‌فروشی را فراهم می‌کند. امکان تعویق پرداخت در این سرویس تا ۲۴ ماه وجود دارد. این مجموعه در سال ۲۰۱۹ در انگلستان و در سال ۲۰۲۰ در آمریکا هم شروع به کار کرد.
۹. شرکت Four
این شرکت مستقر در آمریکا امکان تعویق پرداخت تا ۴ ماه را فراهم می‌کند و برای خرید محصولات مد و لوازم الکترونیکی محبوب است. رابط کاربری این مجموعه به‌راحتی در مرحله‌ی پرداخت بسیاری از فروشگاه‌های آنلاین ادغام می‌شود و به‌راحتی قابل دسترس است. معمولا فروشنده‌های کوچک و مستقل از این سرویس استقبال می‌کنند.
۸. شرکت Splitit
دفتر مرکزی این مجموعه در آتلانتا است. این مجموعه امکان تعویق پرداخت و اقساط تا ۹ ماه را فراهم می‌کند. کنترل تعداد اقساط و شفافیت، مهم‌ترین ویژگی این سرویس است.
۷. شرکت Zip
این مجموعه یکی از روبه‌رشدترین مجموعه‌های BNPL در استرالیا است و البته در چهار بازار یعنی استرالیا، کانادا، آمریکا و نیوزیلند فعالیت می‌کند. مجموعه‌های بزرگی مثل آمازون، بست‌بای، ای‌بی و اوبر این مجموعه را به‌عنوان امکانی برای پرداخت درنظر گرفته‌اند.
۶. شرکت Tamara
این مجموعه یکی از فین‌تک‌های عربستان سعودی و تمرکز آن بازار خاورمیانه و آفریقای شمالی است. امکان تقسیط پرداخت بدون دردسر و بدون سود مهم‌ترین ویژگی این مجموعه است که در ریاض مستقر است و مطابق قوانین مالی اسلام فعالیت می‌کند. Tamara در سپتامبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی شده و تا کنون بیش از ۳ میلیون کاربر و بیش از ۴ هزار مجموعه‌ی همکار دارد؛ از جمله IKEA، آدیداس، Namshi و Jarir.
۵. شرکت Tabby
یکی دیگر از فیتن‌تک‌های BNPL درمنطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا، مجموعه‌ی Tabby مستقر در دبی است. این مجموعه امکان پرداخت اقساط تا ۴ ماه را فراهم می‌کند. این مجموعه سال گذشته به ۳ میلیون کاربرد فعال رسید. از زمان راه‌اندازی بیش از ۱۵۰ هزار کارت Tabby صادر کرده است.
۴. شرکت Latitude
این مجموعه یکی از بیشترین تعداد اقساط را در بین سرویس‌های BNPL دارد. LatitudePay در سنگاپور فعالیت می‌کند و بدون سود و بدون دردسر، امکان خرید اعتباری را فراهم می‌کند.
۳. شرکت Affirm
یکی از بزرگترین ارائه‌دهنده‌های BNPLدر دنیا در سان‌فرانسیسکو مستقر است. این مجموعه امکان پرداخت تا ۴ قسط را فراهم می‌کند که می‌تواند هر دو هفته یا هر ماه پرداخت شود. از زمان پاندمی این مجموعه با نیروهای دورکار فعالیت می‌کند و البته در پنج شهر بزرگ آمریکا دفتر دارد.
۲. شرکت Klarna
این مجموعه مستقر در استکهلم در پلتفرم‌های مقایسه‌ی قیمت در سه بازار بزرگ در اروپا فعالیت می‌کند. این شرکت فینتک سوئدی خدمات پرداخت را برای صنعت تجارت الکترونیک، مدیریت فروشگاه و پرداخت‌های مشتریان ارائه می‌دهد.
۱. شرکت Afterpay
مجموعه‌ی Afterpay یکی دیگر از شاخص‌های موفقیت اکوسیستم فینتک استرالیا است. Afterpay در سال ۲۰۱۴ توسط کارآفرین نیک مولنر و سرمایه‌گذار آنتونی آیزن، تاسیس شد. این سرویس پس‌پرداخت به خریداران امکان می‌دهد هزینه‌ی خرید خود را در شش قسط بدون بهره تقسیم کنند.
منابع:
